شرکت خصوصی، خصوصی سازی یا خصوصی بازی

در سال‌های اخیر، بحث خصوصی‌سازی در ایران به تجربه‌ای تلخ برای بسیاری تبدیل شده است. مواردی همچون حذف بیمه و مزایا، اخراج‌های گسترده، پرداخت‌نشدن حقوق، و حتی بهره‌برداری غیراخلاقی از داده‌های کاربران در بسترهای آنلاین، همگی در سایه‌ی آنچه «خصوصی‌سازی» نامیده می‌شود، اتفاق افتاده‌اند. اما آیا این‌ها واقعاً خصوصی‌سازی بودند؟ یا صرفاً نوعی «خصوصی‌بازی» با ظاهری آراسته و باطنی ناپایدار؟

واقعیت این است که آنچه در ایران به عنوان خصوصی‌سازی تجربه شده، بیشتر شبیه تقلیدی ناقص از مفهوم اصلی بوده است. اما در این میان، برای منِ نویسنده، تجربه‌ی راه‌اندازی یک شرکت خصوصی شخصی، خارج از بستر رسمی دانشگاه و نظام دولتی، مسیری متفاوت و ثمربخش بود.

در حالی که برای کسب فرصت‌ها و امکانات در دانشگاه، با وجود صرف میلیون‌ها تومان شهریه، زمان، و انرژی، چیزی بیشتر از یک برگه امتحان و یک خودکار نصیبم نمی‌شد، تأسیس شرکت شخصی‌ام دریچه‌ای تازه گشود. حتی در سطوح بالای تحصیلی، وعده‌هایی همچون استخدام در فرودگاه‌ها، پروژه‌های ملی یا همکاری‌های علمی مهم، بیشتر شبیه رویا باقی می‌ماندند. حتی به بخشی از منابع دیجیتال اساتید یا یک حساب کاربری ساده نیز دسترسی نداشتم.

در مقابل، با وجود همه‌ی دشواری‌ها، شرکت خودم را تأسیس کردم؛ بدون وابستگی به استاد یا دانشگاه. مدیرعامل خودم شدم، مدیرمسئول نشریه‌ی علمی خودم شدم و به منابعی دست پیدا کردم که در ساختار سنتی دانشگاهی حتی درخواست آن‌ها هم جدی گرفته نمی‌شد.

جالب‌تر آن‌که چون این شرکت هیچ سهمی به دانشگاه نمی‌داد، حتی برچسب «دانش‌بنیان» هم نمی‌گرفت. اما در عمل، نتایجی که به‌دست آوردیم، واقعی‌تر و ارزشمندتر از بسیاری از پروژه‌های پرزرق‌وبرق دانشگاهی بود. هر آنچه را که سیستم رسمی از من دریغ می‌کرد، در ساختار مستقل شرکت‌مان به‌دست آوردیم.

تجربه من از موفقیت، نه در سایه‌ی خصوصی‌سازی ساختاری، بلکه در نتیجه‌ی خصوصی‌سازی دیدگاه و رهایی از تفکر انحصاری و کند دانشگاهی شکل گرفت. وقتی منتظر اجازه نماندم و خودم مسیرم را ساختم، تازه فرصت رشد واقعی فراهم شد.

نتیجه گیری:

سال‌ها وقت، پول و انرژی صرف دانشگاه کردم؛
نتیجه؟ یک برگه امتحان، یک خودکار، و حداقل‌ترین امکانات.
دسترسی به منابع اساتید؟ حتی رمز سایت هم نداشتم!
توقع سردبیری نشریه علمی داشتم؟ زیاده‌خواهی بود! چون هنوز هم مطمئن نیستن به اندازه کافی ازشون عذرخواهی نکردم.

اما تصمیم گرفتم مسیرم رو جدا کنم.
یک شرکت خصوصی تأسیس کردم، بدون هیچ وابستگی به استاد، دانشگاه یا سهمیه.
مدیرعامل خودم شدم، مدیر مسئول نشریه خودم.
هر چی تو دانشگاه نمی‌دادن، تو شرکت خودم ساختم.
نه دانش‌بنیان بودیم، نه ژست دانشگاهی داشتیم، اما «واقعاً» رشد کردیم.

موفقیت من نتیجه «خصوصی‌سازی دیدگاه» بود.
وقتی از فضای بسته دانشگاهی خارج شدم، تازه فرصت‌هام شروع شد.

______________

Private Company, Privatization or Privatization Game
In recent years, the discussion of privatization in Iran has become a bitter experience for many. Cases such as the elimination of insurance and benefits, mass layoffs, non-payment of salaries, and even the unethical exploitation of user data on online platforms have all occurred under the shadow of what is called “privatization.” But were these really privatizations? Or were they simply a kind of “privatization game” with a polished appearance and an unstable inner core?

The reality is that what has been experienced as privatization in Iran has been more like an imperfect imitation of the original concept. But in the meantime, for me, the author, the experience of starting a private company of my own, outside the formal context of the university and the government system, was a different and fruitful path.

While I had spent millions of tomans on tuition, time, and energy to gain opportunities and facilities at university, I had received nothing more than an exam paper and a pen, but starting my own company opened a new window. Even at higher levels of education, promises such as employment at airports, national projects, or important scientific collaborations remained more like dreams. I did not even have access to some of the professors’ digital resources or a simple user account.

In contrast, despite all the difficulties, I founded my own company; without being dependent on a professor or the university. I became my own CEO, I became the editor-in-chief of my own scientific journal, and I gained access to resources that were not even taken seriously in the traditional academic structure.

What is more interesting is that since this company did not make any contributions to the university, it did not even receive the label “knowledge-based.” But in practice, the results we achieved were more real and valuable than many flashy university projects. Everything that the official system denied me, we achieved in the independent structure of our company.

My experience of success was not shaped by structural privatization, but by the privatization of perspective and liberation from the monopolistic and slow thinking of academia. Only when I did not wait for permission and forged my own path did the opportunity for real growth become available.

Conclusion:

I spent years of time, money, and energy on university;
The result? An exam paper, a pen, and the bare minimum of facilities.
Access to professors' resources? I didn't even have a password!
Did I expect to be the editor of a scientific journal? That was too much! I didn't apologize to them enough because they are still not sure.

But I decided to go my separate ways.
I founded a private company, without any affiliation with a professor, university, or quota.
I became my own CEO, the editor-in-chief of my own publication.
Whatever they didn't give me at university, I built in my own company.
We were neither knowledge-based, nor did we have an academic posture, but we "really" grew.

My success was the result of "privatizing the vision."
When I left the closed space of academia, my opportunities just began.